Tarık Topuk
| Bu içerik, misafir yazar tarafından hazırlanmıştır. Siz de Tarih-i Kadim’de kendi içeriğinizi paylaşmak istiyorsanız tıklayın. |
Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmadan önce elde ettiği son zaferlerden olan Kûtü’l-Amâre Zaferi’ni, 5 maddede anlattık.
1 – Kûtü’l-Amâre Kuşatması nedir?
Kûtü’l-Amâre Kuşatması, I. Dünya Savaşı’nın Irak Cephesi’nde, İngilizler ve Osmanlı arasında gerçekleşmiş bir kuşatma muharebesidir. Osmanlı Devleti’nin, Çanakkale’nin ardından Birinci Dünya Savaşı’nda elde ettiği “en büyük zaferi” olarak nitelendirilmektedir.
2 – Kuşatmanın sebebi neydi?
Birinci Dünya Savaşı’nda İngilizler, Osmanlı’nın elinde bulunan Irak’ın petrollerine gözünü dikmişti. Osmanlı Devleti; Ekim 1914’te Rus limanlarını bombalayarak savaşa katılmış ve bunun üzerine İngiltere 5 Kasım 1914’te Irak’a asker çıkarmıştı.
3 – İngilizlerin hedefi neresiydi?
Kısa sürede Basra’yı işgal eden İngilizlerin hedefi Bağdat’tı. Osmanlı ordusu, 1 yıl sonra Bağdat’ın 10 kilometre güneyinde İngilizleri durdurdu. Geri çekilen İngilizler, Kûtü’l-Amâre’de kuşatılmıştı. Osmanlı ordusundan 17 bin asker, sayısı 30 bine varan İngiliz kuvveti ile savaştı. İngilizler ileri teknoloji silah aletlerine rağmen başarılı olamadı ve 147 günlük bir kuşatmadan sonra, 29 Nisan 1916’da teslim oldular.
4 – İngilizler ne kadar esir verdiler?
İngilizler büyük bir mağlubiyet aldı ve yüksek sayıda esir verdi. Halil Kut Paşa’nın komutanlığıyla Türk ordusu Kut’a girdi. Kuşatmış oldukları Kut bölgesinden 6 general, 476 subay toplam 13 bin İngiliz esir alındı. “Üzerinde güneş batmayan imparatorluk” büyük bir kayıp vermişti. Askerlerin 7 bini Hint idi. Çanakkale Zaferi’nden 4 ay sonra Britanya İmparatorluğu ikinci büyük hezimetini yaşamıştı. Irak’ı işgal etmek ve Bağdat’ı almak için görevlendirilen İngiliz Komutan General Townshend, Birinci Dünya Savaşı bitene kadar Büyükada’da göz hapsinde tutulmuştu. General Townshend, Londra’ya iki yıl sonra döndü.
5 – Halil Kut kimdir?
Osmanlı’nın son büyük zaferi olan Kut, maalesef insanlarımız tarafından bilinmiyor. Kuşatmanın komutanı Halil Paşa, Soyadı Kanunu’ndan sonra Kut soyadını almıştır ve kendisi aynı zamanda dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa’nın amcasıdır. Kut Zaferi’nde 13 bin İngiliz esir almamıza rağmen sonrasında İngilizler; Birinci Dünya Savaşı bitmeden Irak’ı ele geçirdiler ve petrollerine sahip oldular.
Kaynak
İsmail Bilgin, Kut’ül Amare Osmanlının Son Zaferi, Timaş Yayınları