Bu içerik, Aslıhan Aksakal tarafından hazırlanmıştır.
| Bu içerik, misafir yazar tarafından hazırlanmıştır. Siz de Tarih-i Kadim’de kendi içeriğinizi paylaşmak istiyorsanız tıklayın. |
Tunuslu Hacı Ahmed’in haritasının baskı kalıpları Venedik Onlar Konseyi’nde, 1795’te bulunmuştur. Bulunduğunda haritadan 24 adet baskı alınmış, bu baskılardan ise geriye 9-10 adet kalmıştır. Kenarlarında verilen bilgilere göre harita, Tunuslu Hacı Ahmed tarafından 1560’ta yapılmıştır. Haritanın baskı kalıpları ise elma ağacına oyulmuştur. Tunuslu Hacı Ahmed memleketi olan Tunus’ta Venedikli bir tüccara esir düşmüştür ve haritayı esirliğinin bedeli olarak hazırlamıştır.
Haritayı Osmanlı, Venedik’e sipariş etmiştir ancak teslimi sağlanamamıştır.
Harita Venedik’te bir atölyede altı blok halinde hazırlanmıştır. Haritanın matbaacısı olan Guistinian yargılanmış; Venedik Onlar Konseyi, matbaacının eşyalarına el koymuştur. Muhtemelen el konulan eşyalar arasında haritanın baskı kalıpları da mevcuttur. Haritanın, Konsey’in arşivinde bulunmasının hikayesi böylece anlaşılmış olur.
Haritanın yeni keşfedilen kıtalar dışında, keşfi gerçekleşmemiş Antarktika’yı içermesi önemlidir.
Haritanın projeksiyonu kalp şekillidir. Az kullanılan bir projeksiyonla çizilmiş olması, Tunuslu Hacı Ahmed’in haritasını daha da özel kılmıştır. Haritada yer alan metinler Osmanlı Türkçesidir. İki kenarda yer alan yazıların yazılış amacı, metin içerisinde açıklanır. Metinlerin yazılış amacı dünyada yaşayan kavimlerin ve bu kavimlerin yaşadıkları bölgelerin anlatılmasıdır.
Tunuslu Hacı Ahmed haritasında zamanının önemli coğrafi ve astronomik bilgilerini aktarmıştır.
Haritanın çerçevesi klasik İznik çini desenleriyle süslenmiştir. Amerika kıtasından ilk bahseden haritalardan biri olması haritanın bir diğer önemli özelliğidir. Tunuslu Hacı Ahmet’in haritası, her ayrıntısıyla gelişmelerin takip edildiğini gösteren hatta gelişmelerin ileri seviyesinde bulunan bir harita olarak kıymetini korumaktadır.
Kaynakça
- Tunuslu Hacı Ahmed, Dünya Haritası ve Coğrafya Risalesi, Haz: Nazan Karakaş Özür, Çizgi Kitabevi Yayınları, 2019.
- Gümüşçü, Osman, Tarihi Coğrafya, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2014.