Bu içeriğimizde, Osmanlı hükümdarı Sultan II. Abdülhamid devrinde gazetelerin uymaları gereken bazı kuralları derledik. İyi okumalar.
1 – Her şeyden önce, dünya değer Padişah Hazretlerinin sağlığı, ürünün durumu, memlekette ticaret ve sanayiin ilerlemesi üzerine havadis verilecektir.
2 – Ahlak bakımından yayınlamasında sakınca olmadığı, Maarif Nazırı Paşa hazretleri tarafından tasdik edilmedikçe, hiçbir tefrikanın yayınlanmaması.
3 – Hepsi bir nüshaya konulmayacak kadar uzun edebiyat ve fen makalelerinin yayınlamasında, “Mabadı var” ya da “Mabadı yarına” sözcüklerinin kullanılmasına müsaade edilmemesi.
4 – Bir makalede beyaz yerler ve noktalarla geçilen boş yerler bırakılması, birtakım uygunsuz varsayımlara ve zihinleri karıştırmaya sebep olacağı için, bunlara kesinlikle meydan verilmemesi.
5 – “Şahsiyata” kesinlikle meydan verilmeyip bir vali ya da mutasarrıfın hırsızlık, yiyicilik, öldürme ya da çirkin bir iş işlemiş olduğu söylenecek olursa, bunun doğruluğunun ispat olunamadığı bildirilerek saklanması ve yayınlanmasına asla müsaade olunmaması.
6 – Vilayetler ahalisinden bir kişinin ya da bir topluluğun, hükümetin yolsuzluğundan şikayetlerinin ve yüce Padişaha duyurulmasını bildiren kâğıt ve dilekçelerinin yayınlanmasının kesinlikle yasaklanması.
7 – Yabancı hükümdarlar aleyhinde yapılan suikast girişimlerinin ya da yabancı memleketlerde yapılacak kargaşa çıkarıcı gösterilerin sadık ve kendi halinde ahalimizce bilinmesi uygun olmadığından, bunların herhangi bir biçimde ve yolla olursa olsun, kesinlikle yayınlanmamaları.
8 – Bu yönetmelikten gazete sütunlarında söz edilmesi bazı kötü düşünce sahiplerinin yersiz eleştirme ve görüşlerine yol açacağından bundan şiddetle sakınılması.
Kaynak: Abdülhamid Devrinde Sansür, Cevdet Kudret, Milliyet Yayınları, 1997, İstanbul
Yanıtla