Dünya tarihinin seyrini kökünden değiştirmeyi başarabilmiş kişilerin başında hiç şüphesiz ki Cengiz Han gelmektedir. Ancak, geçmişe baktığımızda bize verdiği “başıboş” göçebe izlenimine rağmen o da belli yasalara bağlıydı, üstelik ciddi etkileri olan yasalara… Bu içeriğimizde, Cengiz Han’ın yasalarından 15 madde derledik.
1 – Zina eden ister evli olsun ister olmasın, cezası ölümdür.
2 – Elleri suya daldırmak yasaktır, su almak için kap kullanılmalıdır.
3 – Kanuni mirasçılarından başka herkese, bir ölünün eşyasını kullanmak yasaktır.
4 – Kim çok yemek yediği için kusarsa, bulunduğu çadırdan dışarı sürülmeli ve öldürülmelidir.
5 – Ordu komutanının çadırına girerken çadırın eşiğine ayak basan kişi öldürülmelidir.
6 – Bir kimse, şayet içkiyi bırakamıyorsa, ayda üç kez sarhoş olabilir. Ancak bunu aşması suçtur.
7 – Kim mal alır ve üç defa arka arkaya iflas ettiğini bildirirse ölümle cezalandırılır.
8 – Kim kaçmış olan bir köleyi ya da tutsağı bulur ve onu eski sahibine geri vermezse ölümle cezalandırılır.
9 – Kim sahibinin izni olmadan bir tutsağa yiyecek ya da giyecek verirse ölümle cezalandırılır.
10 – Adam öldüren bir kişi, cezadan diyet ödeyerek kurtulabilir. Diyet miktarı ise ölen kişiye göre değişir. Eğer bir Müslüman öldürülmüşse karşılığı 40 altındır. Öldürülen kişi bir Çinli ise bir eşek kâfidir.
11 – Herhangi bir mezhebi üstün tutmak, kelimeleri üstüne basarak söylemek, şeref unvanları kullanmak yasaktır. Hükümdarla ya da başka birisiyle konuşan kimse sadece onun adını söylemelidir.
12 – Birliklere refakat eden kadınlar, erkek savaşta iken bunların iş ve vazifelerini üzerlerine almak zorundadırlar.
13 – Kim kül ya da su içine pislerse ölümle cezalandırılır.
14 – Kim bilerek yalan söyler ya da sihirbazlıkla uğraşırsa ölümle cezalandırılır.
15 – Giyilip iyice yıpranmadığı sürece elbiseleri yıkamak yasaktır.
Kaynak
Dr. Habibe Temizsu, Yasak: Cengiz Han Yasası ve Moğol Devletleri Tarihinde Yaşadığı Değişim, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2018.